Restrukturyzacja jako realna ochrona przed upadłością przedsiębiorcy

Rosnące problemy ze spłatą zobowiązań nie muszą oznaczać końca działalności gospodarczej. Polskie prawo przewiduje możliwość przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego, którego celem jest ochrona przedsiębiorcy przed upadłością i umożliwienie mu dalszego funkcjonowania poprzez zawarcie układu z wierzycielami lub w przypadku sanacji wdrożenie działań naprawczych. W artykule przedstawiamy najważniejsze zalety i wady tej procedury oraz czynniki decydujące o jej skuteczności.

Cele i funkcje postępowania restrukturyzacyjnego

Głównym założeniem postępowania restrukturyzacyjnego jest stworzenie dłużnikowi warunków do przezwyciężenia trudności finansowych, bez konieczności likwidowania majątku firmy. Mechanizm ten ma charakter systemowy. Obejmuje wszystkich wierzycieli osobistych, a układ zawarty w toku postępowania wiąże ich co do zasady jednakowo, niezależnie od tego, czy indywidualnie wyraziliby zgodę na proponowane rozwiązania.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego, postępowanie ma umożliwić uniknięcie ogłoszenia upadłości przez zawarcie układu z wierzycielami, a w przypadku sanacji także przez podjęcie działań naprawczych. Funkcja ta ma znaczenie dla dłużnika, ale i dla jego otoczenia gospodarczego.

W praktyce restrukturyzacja przybiera jedną z czterech form:

• postępowanie o zatwierdzenie układu,
• przyspieszone postępowanie układowe,
• postępowanie układowe,
• postępowanie sanacyjne.

Każdy z tych wariantów ma odmienną specyfikę proceduralną, stopień ingerencji sądu i zakres ochrony majątku dłużnika. Dobór odpowiedniego trybu ma istotne znaczenie dla skuteczności całego procesu, a także dla tempa jego prowadzenia.

Prawnicy z kancelarii prawnej w Gliwicach – KANCELARIA ADWOKACKA Adwokat Mateusz Sitnik i Współpracownicy podkreślają, że na restrukturyzację można spojrzeć również jako na instrument porządkujący strukturę zobowiązań przedsiębiorcy. Układ pozwala bowiem ujednolicić warunki spłaty, objąć jedną procedurą całość zadłużenia i zapobiec prowadzeniu licznych egzekucji jednocześnie. Dla wierzycieli oznacza to większą przewidywalność, a dla dłużnika czas i przestrzeń do zaplanowania racjonalnego oddłużenia.

 Najważniejsze korzyści wynikające z restrukturyzacji

Największym atutem postępowania restrukturyzacyjnego jest możliwość uniknięcia upadłości. To realna szansa na dalsze prowadzenie działalności, nawet w sytuacji, gdy przedsiębiorca utracił zdolność do bieżącego regulowania zobowiązań. W przeciwieństwie do upadłości likwidacyjnej restrukturyzacja nie prowadzi do unicestwienia przedsiębiorstwa, lecz przeciwnie. Pozwala je uratować i odbudować jego zdolność operacyjną.

Innym istotnym elementem jest ochrona przed egzekucją. W toku większości postępowań restrukturyzacyjnych dochodzi do zawieszenia toczących się postępowań egzekucyjnych oraz zakazu wszczynania nowych. Dzięki temu dłużnik może skupić się na procesie naprawczym, zamiast prowadzić defensywną walkę o przetrwanie w rozdrobnionych sporach z poszczególnymi wierzycielami.

Nie do przecenienia są również możliwości ukształtowania zobowiązań w układzie. Od odroczenia terminów płatności, przez ich rozłożenie na raty, aż po redukcję zadłużenia. Dłużnik może także zaproponować konwersję długu na udziały lub akcje. Wszystkie te propozycje muszą uwzględniać interesy wierzycieli. Zwłaszcza tych, którzy głosują przeciw układowi. Kolejnym plusem jest jednolitość procedury. Większość zobowiązań zostaje objęta jednym postępowaniem. Upraszcza to zarówno zarządzanie procesem, jak i kontakt z wierzycielami. Dla wielu przedsiębiorców istotne jest też to, że inicjatywa w zakresie złożenia wniosku i wyboru trybu postępowania leży po ich stronie.

Wady i ograniczenia postępowania restrukturyzacyjnego

Choć restrukturyzacja oferuje wiele korzyści, wiąże się także z pewnymi ograniczeniami i formami ryzyka, których nie sposób pominąć. Przede wszystkim nie każda procedura kończy się sukcesem. Szczególnie wtedy, gdy dłużnik nie jest w stanie przedstawić wiarygodnych propozycji układowych lub nie uzyskuje poparcia większości wierzycieli. W takim przypadku postępowanie zostaje umorzone, a przedsiębiorca może zostać zmuszony do ogłoszenia upadłości.

Do istotnych problemów proceduralnych należy zaliczyć również przeciążenie sądów restrukturyzacyjnych. W niektórych regionach kraju terminy wyznaczeń posiedzeń są bardzo odległe. Częściowym rozwiązaniem jest tu postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym udział sądu ogranicza się jedynie do zatwierdzenia wcześniej przeprowadzonego głosowania.

Pewne trudności mogą też pojawić się na gruncie relacji z wierzycielami. Nawet dobrze przygotowane propozycje układowe nie zawsze spotykają się z wystarczającym poparciem. W praktyce oznacza to konieczność prowadzenia negocjacji, konsultacji i przekonywania grupy wierzycieli do przyjęcia układu, który z definicji zakłada częściowe ustępstwa z ich strony.

Należy również pamiętać, że otwarcie postępowania w zależności od jego rodzaju może wiązać się z ograniczeniem prawa dłużnika do samodzielnego zarządzania przedsiębiorstwem. Przykładowo w postępowaniu sanacyjnym dłużnik z reguły traci zarząd nad majątkiem, który przechodzi na zarządcę wyznaczonego przez sąd. W pozostałych trybach możliwe są inne formy nadzoru. W tym przez nadzorcę układu.

Czynniki decydujące o skuteczności restrukturyzacji

O sukcesie restrukturyzacji nie przesądzają przepisy prawa, lecz jakość działań podejmowanych przez samego dłużnika oraz zaangażowanie profesjonalistów prowadzących sprawę. Niezbędnym warunkiem powodzenia postępowania jest rzetelne przygotowanie planu restrukturyzacyjnego. Dokument ten powinien diagnozować przyczyny zadłużenia, ale również wskazywać konkretne środki prowadzące do odzyskania rentowności.

Plan musi być realistyczny. Nie może opierać się na życzeniowych założeniach co do przyszłych przychodów czy trudnych do osiągnięcia oszczędności. Wiele postępowań upada właśnie z powodu braku przejrzystej koncepcji działań naprawczych. Równie ważne są propozycje układowe. Ich treść musi przekonywać wierzycieli, że lepiej przystać na redukcję długu niż ryzykować całkowitą niewypłacalność dłużnika.

Ważna jest również współpraca z wyznaczonym nadzorcą lub zarządcą. Osoba ta reprezentuje interesy wierzycieli, ale także czuwa nad zgodnością działań dłużnika z obowiązującymi przepisami. Od jakości tej współpracy, udostępniania dokumentów i przejrzystości działań zależy tempo i skuteczność postępowania. Nie bez znaczenia pozostaje także podejście samego dłużnika. Otwartość na konsultacje, gotowość do wprowadzania zmian organizacyjnych czy elastyczność w kształtowaniu układu mogą zwiększyć szanse powodzenia restrukturyzacji.

Postępowanie restrukturyzacyjne to najskuteczniejsze narzędzie prawne, które pozwala przedsiębiorcy uniknąć upadłości i odzyskać zdolność do regulowania zobowiązań. Jego skuteczność zależy jednak od rzetelnego przygotowania planu naprawczego, realnych propozycji układowych i ścisłej współpracy z wierzycielami. Pomimo ryzyka niepowodzenia, dobrze przeprowadzona restrukturyzacja daje realną szansę na uratowanie firmy i uporządkowanie jej sytuacji finansowej, stanowiąc opłacalną alternatywę dla postępowania upadłościowego.

Skuteczne przeprowadzenie restrukturyzacji wymaga znajomości przepisów, ale także doświadczenia w prowadzeniu postępowań. Warto powierzyć ten proces kancelarii specjalizującej się w prawie restrukturyzacyjnym

Adwokat Gliwice – KANCELARIA ADWOKACKA ADWOKAT MATEUSZ SITNIK I WSPÓŁPRACOWNICY

Dane kontaktowe:

Telefon: +48 508 907 271
E-mail: [email protected]

Adres kancelarii:

ul. Zabrska 39 D
44-100 Gliwice

Godziny otwarcia:

Poniedziałek: 08:00 – 19:00
Wtorek: 08:00 – 19:00
Środa: 08:00 – 19:00
Czwartek: 08:00 – 19:00
Piątek: 08:00 – 19:00