Rozwiązanie spółki z o.o. oznacza zakończenie dotychczas prowadzonej działalności gospodarczej. Taki stan może powstać na skutek wielu różnych zdarzeń, jednak czy wymaga jest do tego zgoda wszystkich wspólników? Czy spółka z o.o. może być rozwiązana także, gdy niektórzy wspólnicy się temu sprzeciwiają?
Spis treści:
- Rozwiązanie spółki z o.o.
- Zgoda wspólników na rozwiązanie spółki z o.o.
Rozwiązanie spółki z o.o.
Zgodnie z treścią art. 270 Kodeksu spółek handlowych rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powodują:
- przyczyny przewidziane w umowie spółki,
- uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,
- w przypadku spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, również uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki opatrzona przez wszystkich wspólników kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym,
- ogłoszenie upadłości spółki,
- inne przyczyny przewidziane prawem.
W przepisach art. 270 i 271 KSH wskazane są przyczyny rozwiązywania spółki. Zdarzenia tam wymienione powodują wszczęcie postępowania likwidacyjnego, które, jeżeli zostanie zakończone, skutkuje wykreśleniem spółki z rejestru. Chwilą rozwiązania spółki jest więc nie moment zaistnienia przyczyny, ale wykreślenie z rejestru jako następstwo postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego. Byt prawny spółki ustaje więc z chwilą jej wykreślenia z rejestru przedsiębiorców. Bez względu na przyczynę (art. 270, 271 czy 21 KSH), postępowanie likwidacyjne musi być przeprowadzone (nie dotyczy to spółki w organizacji, gdy doszło do rozliczeń ze wspólnikami i wierzycielami). Postępowanie likwidacyjne rozpoczyna się od chwili otwarcia likwidacji (art. 274 KSH), tj. uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny.
Zgoda wspólników na rozwiązanie spółki z o.o.
Tak naprawdę zgoda wszystkich wspólników spółki z o.o. co do rozwiązania danej spółki znacznie ułatwia całą procedurę związaną z zakończeniem prowadzonej działalności gospodarczej. Nie jest jednak ona niezbędna do tego, by spółka mogła legalnie przestać funkcjonować w obrocie prawno-gospodarczym.
Jeśli co najmniej jeden ze wspólników nie wyraża zgody na rozwiązanie spółki to jedyną możliwością jej zamknięcia będzie przeprowadzenie procedury likwidacyjnej. W praktyce oznacza to, że brak zgody na rozwiązanie nie przeszkodzi zamknięciu danej spółki, jednak znacząco wydłuży całą procedurę w tym zakresie. W przypadku zgodnej woli wszystkich wspólników rozwiązanie spółki może zakończyć się nawet w ciągu 1 lub 2 miesięcy, gdy takiej zgody nie będzie procedura likwidacyjna będzie trwała co najmniej 6 miesięcy.
Warto w tym miejscu przytoczyć regulację zawartą w art. 246 §1 KSH, zgodnie z którą uchwały dotyczące zmiany umowy spółki, rozwiązania spółki lub zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części zapadają większością dwóch trzecich głosów. Uchwała dotycząca istotnej zmiany przedmiotu działalności spółki wymaga większości trzech czwartych głosów. Umowa spółki może ustanowić surowsze warunki powzięcia tych uchwał. Jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z 23 lutego 2011 r. (sygn. akt V CSK 250/10) umowa spółki może zaostrzyć wymagania co do ważności uchwał zgromadzenia wspólników w stosunku do rozwiązań ustawowych, a naruszenie takich zastrzeżeń umownych uniemożliwia ważne podjęcie uchwały.
Rozwiązanie spółki w przypadku pełnej zgodności wszystkich wspólników następuje najczęściej w drodze orzeczenia sądowego. Zgodnie z art. 271 KSH sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki:
- na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki,
- na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.
Wykładnia przepisu art. 271 pkt 1 KSH jest dość restryktywna. Żądanie rozwiązania spółki jest ostatecznym środkiem, a uprawnienie do niego przysługuje wtedy, gdy trwały konflikt pomiędzy wspólnikami nie może zostać zniwelowany przez zastosowanie innych środków prawnych, a w szczególności wyłączenie wspólnika ze spółki na podstawie art. 266 KSH albo zbycie udziałów wspólnika. Powództwo o rozwiązanie spółki staje się właściwym instrumentem ochrony interesu wspólnika wówczas, gdy wykorzysta on inne dostępne formy i ochrony jego praw, a więc zaskarżenie uchwał a także zbycie udziałów, przy czym nabywców wspólnik powinien poszukiwać nie tylko wśród wspólników, ale również wśród osób trzecich.
Pamiętajmy jednak, że regulacja zawarta w art. 271 pkt 1 KSH nie może być postrzegana jako wprost mechanizm wyjścia wspólnika ze spółki, wówczas, gdy straci on zainteresowanie, również ze względów finansowych, uczestnictwem w spółce. Przewidziany przez ustawodawcę w powołanym przepisie tryb rozwiązania spółki, co do zasady ma zastosowanie wówczas, gdy w spółce ma miejsce taka sytuacja kryzysowa, która pod względem doniosłości prawnej jest porównywalna z niemożnością osiągnięcia celu spółki, a konflikt wspólników nie wyraża się tym, że wspólnik mniejszościowy zostaje przegłosowany, ale w tym, że władze spółki w szczególnie jaskrawy sposób, wykorzystując większość wspólników, pozbawiają go istotnych umownych lub ustawowych uprawnień, co jego uczestnictwo w spółce czyni bezprzedmiotowym, przy czym odzyskanie tych uprawnień w innej drodze jest nadmiernie utrudnione, a wystąpienie ze spółki lub zbycie udziału w spółce nie jest możliwe.
Na zakończenie, chcielibyśmy podziękować Kancelarii KPP Kancelaria Prawna Baran & Pluta z Warszawy za udostępnienie materiałów źródłowych na blogu, które posłużyły nam do przygotowania tego artykułu. Naszym głównym celem jest rozpowszechnianie kultury prawnej, w tym dostarczanie rzetelnych informacji z zakresu prawa upadłościowego. Jednocześnie chcielibyśmy zaznaczyć, że niniejszy artykuł nie jest poradą prawną. W przypadku potrzeby rozwiązania konkretnego problemu prawnego, zachęcamy do skontaktowania się z profesjonalnym prawnikiem. Redakcja Law Media.
Polecamy również: