Właścicielom wywłaszczonych nieruchomości należy się odpowiednie odszkodowanie za utraconą nieruchomość. Kto właściwie ma do niego prawo? W jakich sytuacjach prawo do odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość nie jest oczywiste?
SPIS TREŚCI
1. Komu przysługuje odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości?
2. Ograniczone prawo rzeczowe a odszkodowanie za wywłaszczenie
3. Prawo do odszkodowania w księdze wieczystej
4. Prawo dożywocia a odszkodowanie za wywłaszczenie pod drogi
5. Nieuregulowany stan prawny nieruchomości a uprawnieni do odszkodowania
6. Dowody uprawnienia do odszkodowania za wywłaszczenie
Komu przysługuje odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości?
Specustawa drogowa, na mocy której dochodzi do wywłaszczeń nieruchomości, jasno określa katalog osób, którym przysługuje odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi. Uprawnionymi są:
- dotychczasowi właściciele nieruchomości,
- jej użytkownicy wieczyści,
- osoby, którym przysługuje ograniczone prawo rzeczowe do nieruchomości.
Przyznanie prawa do odszkodowania nie jest tak oczywiste w sytuacji, kiedy właściciel nieruchomości jest nieznany bądź ta ma nieuregulowany stan prawny. Chcesz wiedzieć komu w takich przypadkach przysługuje odszkodowanie? – przeczytaj dalszą część artykułu.
Ograniczone prawo rzeczowe a odszkodowanie za wywłaszczenie
W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na prawo do odszkodowania osób, którym przysługuje ograniczone prawo rzeczowe do wywłaszczonej nieruchomości. Co to właściwie oznacza? Do katalogu tego rodzaju praw należą: użytkowanie, służebność, służebność osobista, zastaw, zastaw rejestrowy, spółdzielcze prawo własności do lokalu oraz hipoteka. Warto też pamiętać, że osobą w aspekcie ograniczonego prawa rzeczowego jest każdy posiadający zdolność prawną, w tym jednostki organizacyjne również.
Każdy, kto posiada któreś z ww. praw rzeczowych do nieruchomości objętej wywłaszczeniem, przysługuje mu prawo do odszkodowania z tego tytułu.
Prawo do odszkodowania w księdze wieczystej
Dowodem na bycie uprawnionym do odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości, jest figurowanie w jej księdze wieczystej. Jej właściciele i wieczyści użytkownicy wpisani są w dziale II KW. Osoby posiadające ograniczone prawo rzeczowe są wymienione w dziale III KW. Dział IV KW wskazuje zaś osoby, którym przysługuje zabezpieczenie hipoteczne.
Sprawdź również:
Prawo dożywocia a odszkodowanie za wywłaszczenie pod drogi
Na nieruchomości, która ma być objęta wywłaszczeniem, może być ustanowione również prawo dożywocia. W takim przypadku wraz z wydaniem decyzji ZRID prawo to wygasa. Jednak osoby, którym ono przysługiwało, mają prawo do otrzymania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości.
Nieuregulowany stan prawny nieruchomości a uprawnieni do odszkodowania
Nieruchomość objęta wywłaszczeniem może mieć nieuregulowany stan prawny. Ma on miejsce w przypadku, kiedy nieruchomość nie posiada księgi wieczystej oraz nie istnieją żadne inne dokumenty, które pozwoliłby na określenie prawa własności. Innym przypadkiem nieuregulowanego stanu prawnego jest nieustalenie prawa własności do nieruchomości z powodu braku postępowania spadkowego po śmierci jej właściciela.
Nieuregulowany stan prawny nieruchomości nie jest żadną przeszkodą dla procedury wywłaszczenia. Jedyne dodatkowe obowiązki w takim przypadku spoczywają na organie wszczynającym postępowanie wywłaszczeniowe, który ma obowiązek opublikowania obwieszczenia w tej sprawie. Właściciele nieruchomości mogą przedstawić dokumenty potwierdzające prawo własności do nieruchomości w ciągu 2 miesięcy od publikacji obwieszczenia. Jeśli jednak w tym okresie nikt nie zgłosi się z prawem własności, organ – po upływie 2 miesięcy – może wszcząć postępowanie wywłaszczeniowe. W tym przypadku również ma obowiązek podać informację na ten temat do publicznej wiadomości.
Osoba posiadająca prawo własności do wywłaszczonej nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym może zgłosić swoje prawo do odszkodowania zarówno w trakcie prowadzenia postępowania wywłaszczeniowego, jak też po jego zakończeniu. W przypadku tego rodzaju nieruchomości inwestor również ma obowiązek wypłacenia odszkodowania. Jeśli osoba do niego uprawniona jest nieznana, odszkodowanie zostaje wpłacone do depozytu sądowego na okres 10 lat.
Dowody uprawnienia do odszkodowania za wywłaszczenie
Osoba, która ubiega się o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości, musi przedstawić dowody potwierdzające jej prawa do nieruchomości. Dostatecznym dowodem jest wydruk z systemu ksiąg wieczystych czy – w przypadku nabycia prawa w ramach spadku – prawomocne postanowienie sądu o jego nabyciu lub dziedziczenie poświadczone notarialnie.
Posiadanie dokumentów potwierdzających prawo własności jest szczególnie ważne w przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym. Oczywiście jej właściciele mają gwarancję przechowywania odszkodowania w depozycie sądowym. Jednak nieuregulowany stan prawny oraz brak formalnego potwierdzenia prawa własności zamyka właścicielom nieruchomości możliwość walki o sprawiedliwą wysokość odszkodowania (chociażby w przypadku jego zaniżenia czy błędnej wyceny nieruchomości). A sama procedura uregulowania prawa własności w tym przypadku znacznie wydłuży również czas, w jakim odszkodowanie zostanie wypłacone.
Jeżeli zainteresowało Państwa powyższe temat, to zapraszamy do odwiedzenia strony wywłaszczenie.pl.
Polecamy również: