Festiwal Literacki ŻAR LITERATURY, który odbędzie się w dniach 9-11 września 2022 w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Żorach został zainicjowany z okazji 750. urodzin miasta Żory. Miasta, które żar literatury nieustannie podsyca. Żory staną się na ten czas centrum życia literackiego w Polsce.
– Pomysł organizacji festiwalu zrodził się już w 2020 roku, kiedy żorska biblioteka zmieniła siedzibę i przeniosła się do zrewitalizowanego budynku dawnego młyna parowego. Z okazji otwarcia przez cały weekend odbywały się w bibliotece dyskusje, debaty oraz spotkania z ludźmi literatury. Już wówczas wiele osób, które brały udział w wydarzeniu, nazywało je festiwalem i domagało się kolejnych wydarzeń o podobnej randze. Dlatego dołożyliśmy wszelkich starań, aby faktycznie taki festiwal zorganizować, a urodziny miasta są do tego wspaniałym pretekstem – mówi Aleksandra Zawalska-Hawel, dyrektor Biblioteki w Żorach.
Organizujemy festiwal literacki, bo nie znamy lepszego od literatury narzędzia do rozumienia rzeczywistości. Dzięki niej porozumienie między nami jest ciągle możliwe. Opowieści, fabuły, narracje mają w sobie tajemniczy żar, który potrafi rozpalać. Żar, który czujemy biorąc do ręki dobrą książkę, sprawia, że chcemy działać – zmieniać siebie i zmieniać świat natychmiast po jej odłożeniu. Literatura jest dla nas nie tylko maszyną do produkcji emocji, ale też dyskursem, który pcha nas ku rzeczywistości – czytamy na stronie internetowej wydarzenia.
Siła bezsilnej – literatura w świecie zmiany
Nazwa festiwalu – „Żar Literatury” – nawiązuje nie tylko do żarliwości czytania, ale także do nazwy miasta. Jedna z teorii wywodzi ją bowiem ze staropolszczyzny i odnosi się do dawnego zwyczaju wypalania („wyżarzania”) lasów.
Tematem pierwszej edycji będzie zmiana.
– Żyjemy w świecie, zwłaszcza od 24 lutego, w którym zmiana jest jedyną pewną rzeczą. Dlatego będziemy się zastanawiać nad rozmaitymi obliczami zmian, ale też debatować o relacjach pomiędzy literaturą a zmianą społeczną i szukać odpowiedzi na pytanie na pytanie, czy praktyki czytelnicze przekładają się jakoś na praktyki wspólnotowe – wyjaśnia Artur Madaliński, literaturoznawca i krytyk literacki, twórca koncepcji programowej festiwalu.
Znakomitymi gośćmi festiwalu w Żorach będą: Przemysław Czapliński / Anna Dziewit-Meller / Monika Glosowitz / Wojciech Jagielski / Maciej Jakubowiak / Ryszard Koziołek / Małgorzata Lebda / Artur Madaliński / Paulina Małochleb / Anna Marchewka / Dorota Masłowska / Marek Mikołajec / Małgorzata Nocuń / Monika Ochędowska / Maciej Płaza / Małgorzata Rejmer / Dariusz Rosiak / Wojciech Rusinek / Tadeusz Sławek / Dominika Słowik / Andrzej Stasiuk / Tomasz Stawiszyński / Wit Szostak / Marek Sygacz / Patryk Szaj / Aleksandra Wojtaszek / Marcin Żyła oraz Gość Specjalny, Oksana Zabużko – ukraińska pisarka, poetka i eseistka.
Spotkaniom autorskim i dyskusjom towarzyszyć będzie wiele innych wydarzeń – warsztaty Oswajanie literatury dla licealistów, seminarium dla nauczycieli, które poprowadzi profesor Tadeusz Sławek, a także koncert, wystawy oraz gry i zabawy wokół książek dla najmłodszych.
Program Festiwalu Żar Literatury 2022
Piątek, 9 września
- 17.50: Uroczyste otwarcie Festiwalu Literackiego „Żar Literatury”
- 18.00-19.30: „Literatura i lęk przed wpływem. Czy książki zmienią świat?”
- Dyskusja z udziałem Anny Dziewitt-Meller, Wita Szostaka i Przemysława Czaplińskiego
- Prowadzenie: Paulina Małochleb
- 20.00: „Kucając na prowincji, czyli opór wobec zmiany” – rozmowa z Andrzejem Stasiukiem
- Prowadzenie: Artur Madaliński
Wydarzenia towarzyszące:
- 11.00-12.30: Oswajanie literatury – Marta Podgórnik „Paradiso” – warsztaty dla młodzieży
- Prowadzenie: Monika Glosowitz
- 14.00-16.00: „Czy naprawdę trzeba się uczyć” – seminarium dla nauczycieli przedmiotów humanistycznych
- Prowadzenie: Prof. Tadeusz Sławek
- 16.00-19.00 Z literaturką przez podwórko – gry i zabawy wokół książki dla najmłodszych
Sobota, 10 września
- 14.00-15.30: „Końce świata jakie znamy” – dyskusja z udziałem Macieja Jakubowiaka i Patryka Saja
- Prowadzenie: Artur Madaliński
- 16.00-17.30: „Rewolucja geopolityczna? Ukraina – Polska – Europa” – rozmowa z Oksaną Zabużko
- Prowadzenie: Małgorzata Nocuń
- 18.00-19.30: „Golem, zwierzę, manekin. Nie-ludzkie oblicza zmian” – dyskusja z udziałem Małgorzaty Lebdy, Tomasza Stawiszyńskiego i Macieja Płazy
- Prowadzenie: Anna Marchewka
- 20.00: „Nieoczekiwane zmiany miejsc – literatura w uścisku (nowych) mediów” – rozmowa z Dorotą Masłowską
- Prowadzenie: Maciej Jakubowiak
Wydarzenia towarzyszące:
- 11.00-12.30: Oswajanie literatury – Henryk Sienkiewicz „Sachem” – warsztaty dla młodzieży
- Prowadzenie: Wojciech Rusinek
- 14.00-19.00 Z literaturką przez podwórko – gry i zabawy wokół książki dla najmłodszych
- 19:00 Mariola Konieczna śpiewa poezję
Niedziela, 11 września
- 14.00-15.30: „Literackie czarne skrzynki” – spotkanie z Dominiką Słowik
- Prowadzenie: Monika Ochędowska
- 16.00-17.30: „Jak być kochaną, gdy się jest na liście (lektur)? Czytanie Konopnickiej dzisiaj” – rozmowa z prof. Ryszardem Koziołkiem
- Prowadzenie: Marek Mikołajec
- 18.00-19.30: „Raport o zmianie świata” – dyskusja z udziałem Wojciecha Jagielskiego, Dariusza Rosiaka i Marcina Żyły
- Prowadzenie: Marek Sygacz
- 20.00: „Pamięć i tożsamość” – spotkanie z Małgorzatą Rejmer
- Prowadzenie: Aleksandra Wojtaszek
Wydarzenia towarzyszące:
- 14.00-19.00 Z literaturką przez podwórko – gry i zabawy wokół książki dla najmłodszych
- 18.00 Żar Dla Rodzin: Mateusz Świstak: „Przygoda, każdej chwili szkoda” – warsztaty opowiadania bajek na dobranoc.
Ponadto podczas festiwalu:
- „Materia” – wystawa prac Sandry Majeckiej
- Wystawa exlibrisów Krzysztofa M. Bąka
