Jak uzyskać odszkodowanie za wywłaszczenie działki?
Wywłaszczenie na mocy decyzji ZRID pozbawia dotychczasowych właścicieli prawa własności nieruchomości gruntowych. Bez względu na rodzaj utraconej nieruchomości, wywłaszczonemu przysługuje odszkodowanie adekwatne do wartości wywłaszczonego mienia.
Kto określa wysokość odszkodowania?
Decyzja określająca wysokość przyznanego odszkodowania może zostać wydana przez organ (starostę lub wojewodę) w dwóch terminach:
- w ciągu 30 dni od dnia, kiedy decyzja ZRID stała się ostateczna,
- w ciągu 60 dni, jeśli decyzji ZRID został nadany rygor natychmiastowej wykonalności.
Decyzja organu jest podstawą do wypłaty odszkodowania. Pieniądze wypłaca inwestor w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja określająca wysokość odszkodowania za grunty pod drogi stała się ostateczna. Niestety nie zawsze te terminy są przestrzegane.
Co uwzględnia wycena działki?
Wysokość odszkodowania określana jest w oparciu o wycenę nieruchomości przygotowaną przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego. Operat szacunkowy powinien uwzględniać:
- stan wywłaszczonego majątku w momencie wydania decyzji ZRID,
- jej wartość rynkową na dzień sporządzenia wyceny.
W przypadku wyceny działki istotne jest jakie dane zostały w niej wykorzystane. Jeśli sytuacja tego wymaga, wywłaszczana działka powinna być wyceniona w oparciu o analizę nie tylko lokalnego, ale również rynku regionalnego. Dopuszczalne jest – jeśli dane z rynku regionalnego również nie będą wystarczające – dalsze rozszerzanie rynku aż do krajowego. W przypadku braku nieruchomości podobnych, wartość gruntu wywłaszczonego ustala się wg. przeznaczenia gruntów sąsiednich. Osoby wywłaszczone powinny zwrócić szczególną uwagę na tę kwestię. A jeśli sposób wyceny działki budzi ich wątpliwości, mają prawo odwołać się od decyzji w sprawie wysokości odszkodowania.
5% wyższe odszkodowanie
Na wysokość odszkodowania za wywłaszczoną działkę wpływa również czas, w jakim została ona wydana przez dotychczasowych właścicieli. Teoretycznie mogą to zrobić w ciągu 120 dni od daty, w której decyzja ZRID stanie się ostateczna. Jeśli jednak zrobią to szybciej – w ciągu 30 dni – przyznane im odszkodowanie będzie powiększone o dodatkowe 5%. Aby móc skorzystać z tego uprawnienia, należy przywiązać wagę do obowiązującego terminu, który liczony jest od daty doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji ZRID, dnia doręczenie postanowienia nadania decyzji ZRID rygoru natychmiastowej wykonalności, momentu, w którym decyzja ZRID stała się ostateczna.
Zaliczka na poczet odszkodowania nie zawsze dostępna?
Jeśli postępowanie dotyczące ustalenia wysokości należnego odszkodowania przedłuża się (np. z powodu złożonych przez strony odwołań), wywłaszczeni mogą wnioskować o wypłatę 70% wartości odszkodowania w formie zaliczki. Odpowiedni wniosek w tej sprawie należy złożyć do inwestora realizującego inwestycję. Co ważne, zaliczka na poczet odszkodowania nie przysługuje w przypadku wszystkich wywłaszczeń. Przykładem jest chociażby wywłaszczenie ze względu na budowę zbiornika przeciwpowodziowego w przypadku złożenia przez inwestora odwołania od decyzji określającej wysokość odszkodowania. Wtedy wywłaszczeni nie mają prawa do uzyskania wcześniejszej wypłaty części odszkodowania.
Troska o własny interes
W kontekście odszkodowania za wywłaszczoną działkę kluczowa jest dbałość wywłaszczonego o własny interes. Nikt za niego nie dopilnuje tego, czy organ przyznał odszkodowanie adekwatne do wartości wywłaszczonej nieruchomości. Warto śledzić sprawdzone informacje na temat wywłaszczeń. Natomiast jeśli zajdzie taka potrzeba, dobrze jest również poszukać wsparcia doświadczonej kancelarii prawnej, która pomoże podjąć odpowiednie kroki prawne zmierzające do wyegzekwowania należnej kwoty odszkodowania.
Patron merytoryczny artykułu:
INLEGIS Kancelarie Prawne
ul. Podwale 83/7
50-414 Wrocław
tel. (71) 729 21 50
Inlegis.pl