Po co właściwie realizuje się Spis Powszechny i do czego wykorzystywane są zebrane informacje? Okazuje się, że na wynikach spisów opierają swoje decyzje najważniejsze instytucje w kraju.
Przyjrzyjmy się zatem poszczególnym ministerstwom, instytucjom i innym podmiotom, które na wynikach spisów opierają swoje decyzje i strategiczne plany rozwojowe.
- Ministerstwo Finansów oblicza kwoty dotacji dla poszczególnych gmin według liczebności populacji. Musi znać stan i strukturę ludności oraz rozkład przestrzenny populacji.
- Statystyki przygotowywane przez GUS są wyznacznikami dla tworzenia budżetu jednostek samorządu terytorialnego.
- Ponadto wspierają one działania analityczne realizowane przez Narodowy Bank Polski określające sytuację w sferze stabilności finansowej kraju.
- Ministerstwo Edukacji Narodowej kształtuje politykę w zakresie oświaty bazując na strukturze demograficznej ludności, liczbie i wieku dzieci.
- Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju planuje zagospodarowanie przestrzenne regionu, znając strukturę wiekową, zawodową, itp. ludności.
- Ministerstwo Zdrowia planuje środki na ochronę zdrowia w poszczególnych regionach Polski.
- Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi planuje politykę żywnościową w oparciu o dane nt. pogłowia i struktury terytorialnej zwierząt gospodarskich w chowie oraz trendów w hodowli tych zwierząt, a także struktury zasiewów upraw rolnych. Dane dla poziomu gmin umożliwiają realizację programów i strategii krajowych w obszarze rolnictwa i obszarów wiejskich.
- Minister właściwy ds. budownictwa realizuje zadania państwa polegające na zaspokojeniu potrzeby mieszkalnictwa, co jest zapisane w Narodowym Programie Mieszkaniowym (NPM). Do celów NPM należą: poprawa warunków mieszkaniowych społeczeństwa, stan techniczny zasobów mieszkaniowych oraz zwiększenie efektywności energetycznej, a także zwiększenie dostępu do mieszkań dla osób o dochodach uniemożliwiających obecnie nabycie lub wynajęcie mieszkania na zasadach komercyjnych.
- Gminy wiejskie korzystają z wyników spisów w zakresie obliczania wskaźników zwodociągowania i skanalizowania, stanowiących jedno z kryteriów przyznawania im pomocy finansowej na operacje typu „Gospodarka wodno-ściekowa”.
- Przedsiębiorcy sporządzają biznes plany na podstawie informacji, których podstawą są wyniki spisów powszechnych. Ponadto ci, który ubiegają się o dotacje z funduszy europejskich w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), wykorzystują informacje statystyczne konieczne do złożenia wniosków i sporządzenia studiów wykonalności projektów.
- Inwestorzy polscy i zagraniczni poszukują nowych rynków dla rozwoju firm. W tym celu analizują szczegółowo dane statystyczne pochodzące ze spisów na poziomie lokalnym. Chcą się przekonać, czy w poszczególnych regionach pozyskają odpowiednią kadrę pracowników.
- Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań jest jedynym rzetelnym i pełnym badaniem badającym strukturę wyznaniową i etniczną Dzięki niemu można trafnie oszacować liczebność diaspor wyznaniowych oraz mniejszości etnicznych i narodowych zamieszkujących terytorium RP, jak też tworzyć programy wsparcia wychodzących naprzeciw potrzebom niniejszych grup.
- Główny Urząd Statystyczny również wykorzystuje wyniki spisów powszechnych. Na ich postawie opracowuje bilanse stanu i struktury ludności w okresach między spisowych. Na podstawie spisów powszechnych aktualizowany jest wykaz podmiotów podlegających obserwacji statystycznej, stanowiący jednocześnie operat do badań reprezentacyjnych. Dzięki temu, przy losowaniu próby badania, skutkuje ona wysoką jakością wyników badań i szacunków wyprowadzonych na jej podstawie.
- Polska jako członek Unii Europejskiej korzysta z dotacji unijnych, które przyznawane są m.in. w oparciu o wielkość kraju i liczebność mieszkańców, określoną wynikami ostatniego spisu.
- Liczba miejsc w Parlamencie Europejskim związana jest z wielkością populacji, zgodnie z zasadą proporcjonalnej reprezentacji.
Główny Urząd Statystyczny jest częścią międzynarodowej społeczności statystyków
Przeprowadzanie spisów wpływa korzystnie na postrzeganie Polski na arenie międzynarodowej jako kraju wiarygodnego, o dużym znaczeniu. Po realizacji spisów w latach 2010/2011 Polska weszła do ścisłego grona krajów uważanych za przodujące w dziedzinie produkcji oficjalnych statystyk.
W 2020 r. polska statystyka publiczna uplasowała się na 2. miejscu na świecie, a pośród państw Europy Wschodniej na 1. miejscu, w prestiżowym rankingu Open Data Inventory (ODIN), który ocenia zakres (kompletność) i otwartość danych na stronach internetowych krajowych urzędów statystycznych.
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 potrwa do 30 września. Podstawową metodą realizacji obowiązku spisowego jest samospis poprzez aplikację.
Spisać można się również na infolinii spisowej obsługiwanej przez pracowników statystyki publicznej pod numerem – 22 279 99 99.