Kolonia Ficinus to zabytkowe osiedle robotnicze przy ul. Kubiny w Rudzie Śląskiej - Wirku. Co roku organizowana jest tutaj Industriada, przyciągając do Rudy Śląskiej wielu miłośników zabytków techniki. Poznajcie historię tego wyjątkowego miejsca. 

Kolonia Ficinus - zabytkowe osiedle robotnicze w Rudzie Śląskiej

Osiedle robotnicze Ficinus powstało w latach 1860 - 1867 r. dla pracowników kopalni Gottessegen, założonej przez bytomsko-siemianowicką linię rodziny Henckel von Donnersmarck. Nazwa Ficinus pochodzi od nazwiska radcy górniczego i dyrektora generalnego dóbr hrabiego Henckel von Donnersmarcka – Georga Ficinusa, inicjatora budowy osiedla. 

Kolonia składała się z 16 budynków, w każdym znajdowały się cztery mieszkania, a w nich przedsionek, kuchnia i mały pokój. Ficinus miał charakter kolonii wiejsko - przemysłowej. Za budynkami znajdowały się zabudowania gospodarcze – przeznaczone do hodowli drobnego inwentarza oraz niewielkie pola uprawne. 

Budynki Ficinusa w niczym nie przypominają ceglanych śląskich familoków. Niezwykłość osiedla polega na użyciu jako budulca naturalnego piaskowca, pozyskiwanego z okolicznych kamieniołomów.

Ficinus jest obecnie najstarszym zachowanym zespołem budownictwa patronackiego na Górnym Śląsku. Tworzy Szlak Zabytków Techniki od 2006 roku, czyli od początku jego istnienia. 

Rys historyczny

Osiedle to powstało w latach 1860-1867. Budynki wchodzące w skład osiedla posiadały wysoki standard jak na okres swojego powstania. W tym czasie dominowała bowiem zabudowa drewniana tradycyjnych wiejskich chat. 

Kolonia przeznaczona była dla pracowników kopalni "Gottessegen" uruchomionej w 1803 roku. Kopalnia ta w 1921 roku przeszła na własność spółki The Henckel von Donnersmarck – Beuthen Estates Limited, a w 1928 została przejęta przez spółkę akcyjną "Wirek Kopalnie". Po 1922 roku kopalnię przemianowano i od tego czasu nazwano "Błogosławieństwo Boże". Do kopalni tej należał także wybudowany w latach 70 XIX wieku szyb "Andrzej" (pierwotnie "Aschenborn"). 

W latach osiemdziesiątych XX wieku osiedle było własnością KWK Pokój, od którego to zakładu górniczego własność przeszła na rzecz Miasta Ruda Śląska. W latach 90. XX wieku przeprowadzono prace rewitalizacyjne kolonii Ficinus.

Obecnie w wyremontowanych zabytkowych budynkach mieszczą się lokale handlowe i usługowe. W 2020 roku w budynku przy ul. Kubiny 24 miasto otwarło bibliotekę. 

Biblioteka Ficinus

Bibliotekę  tworzy  kompleks składający się z odrestaurowanego budynku pod numerem 24 oraz nowego parterowego obiektu. Po modernizacji znajduje się tam wypożyczalnia dla dzieci, czytelnia czasopism, punkt informacyjny oraz ekspozycja muzealna.

Budynek przy ul. Kubiny 24 to jedyny zabytkowy dom na osiedlu Ficinus, który obecnie należy do miasta. Pozostałe budynki znajdują się w rękach prywatnych. Prace budowlane polegały na odtworzeniu pierwotnych elewacji zewnętrznych oraz detali architektonicznych wnętrza charakterystycznych dla tej zabudowy. Obiekt został poddany odbudowie z wykorzystaniem historycznych materiałów. Łączny koszt renowacji wyniósł niecałe 2,8 mln zł, z czego prawie 1,5 mln zł pochodzi z dotacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020.

W budynku po modernizacji znajduje się:

• wypożyczalnia centralna,
• wypożyczalnia dla dzieci,
• czytelnia czasopism,
• ekspozycja muzealna,
• punkt informacyjny
• oraz sala animacyjna.

Co ważne, funkcjonuje tutaj punkt informacji o Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego oraz stała wystawa muzealna pt. "W dawnej śląskiej kuchni". 

Biblioteka Ficinus zaprasza wszystkich czytelników od poniedziałku do soboty:

• poniedziałek – środa, piątek w godz. 10:00 – 18:00,
• czwartek w godz. 11:00 – 19:00,
• w sobotę w godz. 07:00 – 15:00.