Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego ulegają okresowym modyfikacjom. Zmiany nanoszone są przez rady właściwych gmin i w praktyce nie pojawiają się zbyt często. Czy istnieje jednak sposób, aby zmusić gminę do tego, by zmodyfikowała miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego?
Co to jest plan zagospodarowania?
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego to akt prawa miejscowego obowiązujący na ściśle określonym terenie. Nie ma on więc charakteru powszechnie wiążącego tak jak chociażby ustawy lub Konstytucja RP.
Miejscowy plan stanowi rodzaj zbioru informacji na temat praw związanych z nieruchomościami położonymi na obszarze danej gminy oraz wytycznych co do możliwości budowania nowych obiektów lub wprowadzania zmian w zakresie charakteru prawnego istniejących już nieruchomości. Omawiane plany mogą być modyfikowane w razie potrzeby, jednak nie dzieje się to zbyt często ze względu na konieczność przejścia przez długotrwałą procedurę administracyjną. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego zmieniane są więc średnio co kilka lat.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego i stosownie do art. 87 ust. 2 Konstytucji RP źródłem powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Oznacza to, że organy gmin oraz organy administracji publicznej związane są ustaleniami zawartymi w planie, który został prawidłowo opublikowany i wszedł w życie.
Postanowienia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego mają charakter norm planowych, co wyklucza możliwość zamieszczenia w nich nakazów dotyczących likwidacji istniejących obiektów. Charakter postanowień planu miejscowego sprowadza się do tego, że winny one dotyczyć wyłącznie zagospodarowania danego terenu w przyszłości.
Gmina sprawując władztwo planistyczne, musi mieć na uwadze, że wprowadzone ograniczenia prawa własności muszą być konieczne ze względu na wartości wyżej cenione. Na organie uchwalającym akt planistyczny ciąży każdorazowo obowiązek wyważenia interesów prywatnych i interesu publicznego. W każdym więc przypadku organ gminy musi wykazać, że ingerencja w sferę prawa własności pozostaje w racjonalnej i odpowiedniej proporcji do celów, dla osiągnięcia których ustanawia się określone ograniczenia. Konieczne jest takie wyważenie ww. interesów, aby w jak największym stopniu zabezpieczyć i rozwiązać potrzeby wspólnoty, w jak najmniejszym stopniu naruszając prawa właścicieli nieruchomości objętych planem. Dokonując ingerencji w sferę prywatnych interesów właścicieli gmina powinna kierować się zasadą proporcjonalności, która wyraża zakaz nadmiernej ingerencji w sferę praw i wolności jednostki. Aby władztwo planistyczne nie cechowało się dowolnością, nie przekraczało granic uznania planistycznego, czyli, aby nie doszło do nadużycia władztwa, organ musi respektować reguły składające się na istotę zasady proporcjonalności. Jeżeli okazałoby się, że regulacja przyjęta w przepisach planu miejscowego nie jest niezbędna dla realizacji określonego interesu, z którym jest powiązana (np. interesu publicznego, bezpieczeństwa państwa, wymagań ochrony środowiska), to nawet gdyby przyjąć priorytet tego interesu nad interesem prywatnym właściciela działki objętej planem nie uzasadniałby ograniczenia praw i wolności jednostek.
Jak można zmusić gminę do zmiany planu zagospodarowania?
Tak naprawdę nie istnieje żaden sposób, aby zmusić radę gminy do zmiany istniejącego już miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Organ ten ma bowiem samodzielny charakter, musi pozostawać obiektywny i przestrzegać obowiązujących przepisów.
Mieszkańcy danej gminy mają jednak możliwość wnioskowania o zmianę istniejącego już miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Gmina co prawda nie jest związana takim pismem i może odmówić modyfikacji mpzp, jednak zebranie dużej liczby wnioskodawców może niekiedy przyczynić się do sukcesu i plan zostanie zmieniony.
Wniosek o zmianę mpzp należy kierować do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Powinien on zawierać w swej treści:
-
nazwę i adres wnioskodawcy (imię i nazwisko, nazwa firmy),
-
oznaczenie nieruchomości, której dotyczy,
-
przedmiot wniosku.
Jak uzasadnić wniosek o zmianę przeznaczenia działki powinieneś dowiedzieć się w naszym szczegółowym artykule na ten temat.
Wnioski o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego mogą teoretycznie dotyczyć całości istniejącego planu. Nie jest to jednak w praktyce wykonalne, aby zmodyfikować cały mpzp, szczególnie, gdy mówimy o gminach miejskich. Wniosek o zmianę planu dotyczy z reguły tylko jednej lub kilku nieruchomości ujętych w istniejącym już mpzp.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami wójt, burmistrz albo prezydent miasta prowadzi rejestr planów miejscowych oraz wniosków o ich sporządzenie lub zmianę, gromadzi materiały z nimi związane oraz odpowiada za przechowywanie ich oryginałów, w tym również uchylonych i nieobowiązujących. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta jest obowiązany przekazać staroście kopię uchwalonego studium lub planu miejscowego, nie później niż w dniu ich wejścia w życie.
W celu oceny aktualności studium i planów miejscowych wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowywaniu planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium, z uwzględnieniem decyzji zamieszczonych w specjalnych rejestrach oraz wniosków w sprawie sporządzenia lub zmiany planu miejscowego.
Podsumowanie
Obecnie nie istnieje żaden legalny sposób, aby zmusić jakąkolwiek gminę do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzeni. Rada gminy odpowiedzialna za uchwalenie mpzp jest organem niezależnym. Z drugiej strony mieszkańcy gminy mogą składać do jej organów wnioski o modyfikację istniejących już planów i wskazywać na czym dokładnie miałaby ona polegać. Gmina co prawda nie jest związana takim żądaniem, ale w niektórych sytuacjach może przychylić się do głosów swoich mieszkańców i zmienić istniejący plan.
Autor: ZaufanyAdwokat.pl