Wiadomości / Atrakcje Śląska Żory  

Opera Śląska — symbol sztuki w województwie śląskim

  • Dodano: 2025-07-11 22:24:57

Opera Śląska to niezwykle ważny punkt na kulturowej mapie Polski. Od blisko 80. lat raczy mieszkańców zarówno regionu, jak i całego kraju wybitnymi interpretacjami dzieł operowych oraz baletowych, a także szerokim wachlarzem różnorodnych koncertów muzycznych. Opera Śląska jest synonimem polskiej sztuki, tworzonej po II wojnie światowej, będąc równocześnie wizytówką województwa śląskiego! 

Opera Śląska znajduje się w gmachu dawnego Teatru Miejskiego w Bytomiu 

Choć Opera Śląska została powołana do życia w 1945 roku, jej gmach pełnił funkcję kulturową na długo przed jej powstaniem. Wybudowany w latach 1899-1901 neoklasycystyczny budynek, powstał według wizji Alexandra Boehma. Mieszczący się w nim Miejski Teatr miał do dyspozycji zarówno salę teatralną, jak i koncertową, a to wszystko za sprawą Franza Landsbergera, który zainicjował kulturowe przedsięwzięcie w mieście, powołując Towarzystwo Domu Koncertowego. Bytomski bankier pochodzenia żydowskiego był miłośnikiem muzyki, jego ufundowanie miastu gmachu, w którym mieścił się późniejszy teatr, było inwestycją, popieraną przez lokalne władze, a także okolicznych przedsiębiorców i właścicieli zakładów przemysłowych, którzy również udzielili na rzecz projektu wsparcia finansowego. 

Jednym z pierwszych dzieł granych w bytomskim obiekcie była uwertura Ludwiga van Beethovena pt. "Poświęcenie domu". Z racji, iż w teatrze grano zarówno rozmaite spektakle oraz sztuki, jak i muzyczne koncerty, w 1927 roku zdecydowano się na przebudowę charakterystycznego gmachu, łącząc część teatralną z domem koncertowym, poprawiając równocześnie jego akustykę. Miejski Teatr funkcjonował aż do 1944 roku, wraz z nadejściem 1945 roku natomiast stał się siedzibą nowo powołanego teatru muzycznego - Opery Śląskiej. 

Założycielem opery był światowej sławy Adam Didur 

Oficjalnych początków Opery Śląskiej upatruje się 14 czerwca 1945 roku. To wtedy swoją premierę miała słynna "Halka", napisana przez Stanisława Moniuszkę, wystawiona w Bytomiu przez wybitnego śpiewaka - Adama Didura. Człowiek, uznawany na całym świecie za ikoniczny bas przełomu XIX i XX wieku, cieszył się ogromnym poważaniem wśród wielu znakomitych artystów. W murach Opery Śląskiej stworzył zespół światowej klasy, niespotykany do tej pory w skali naszego kraju. 

Autorytet, jakim się cieszył, pozwolił w krótkim czasie skupić wokół siebie oddany zespół doświadczonych pracowników i oprzeć tworzoną placówkę na mocnych, wiarygodnych podstawach nazwisk pierwszej klasy artystów, z wysoką pozycją w świecie opery. W kolejnych latach bytomski teatr zyskał opinię pierwszej sceny operowej w kraju oraz tytuł „kuźni talentów”. - czytamy na stronie Opery Śląskiej

Pierwotnie placówka nosiła nazwę "Opera Katowicka z siedzibą w Bytomiu", dopiero w 1949 roku, na skutek upaństwowienia instytucji, została przemianowana na "Państwową Operę Śląską w Bytomiu", w operowym świecie nosząc również nazwę "Kuźnia Talentów". Niesamowity zespół na Górnym Śląsku tworzony był przez takie osobistości jak Bogdan Paprocki, Andrzej Hiolski, Krystyna Szostek-Radkowa, Romuald Tesarowicz, a także przez tancerzy m.in. Olgę Sawicką czy Gerrarda Wilka. Po latach Opera Śląska nie zrezygnowała ze wspierania młodych diamentów sztuki operowej - od 1979 roku organizowany jest Konkurs Wokalistyki Operowej im. Adama Didura. 

Promocję młodych talentów stanowią organizowane w Bytomiu od 1979 roku, Konkursy Wokalistyki Operowej, noszące imię założyciela Opery Śląskiej – Adama Didura. Dotychczas w Operze miało miejsce sześć ogólnopolskich edycji konkursu oraz cztery o charakterze międzynarodowym. Ów Konkurs jest imprezą unikatową – jedną z nielicznych tego rodzaju na świecie – a jego laureaci od kilkudziesięciu lat rozsławiają polską kulturę muzyczną. - czytamy na stronie Opery Śląskiej

W 2000 roku opera uległa zniszczeniu — spłonęła sala baletowa

23 sierpnia 2000 roku zapisał się w historii opery jako jeden z najtragiczniejszych dni w jej wówczas 99-letniej historii. Około północy w gmachu placówki wybuchł ogromny pożar, w którym doszczętnie spłonęła sala baletowa oraz sąsiadujące z nią garderoby i pomieszczenia krawieckie. O zdarzeniu alarmowali mieszkańcy okolicznych domów, obserwujący ogromne płomienie wydostające się przez zniszczony dach. W akcji gaśniczej udział brało blisko 100 strażaków, mówiono, że temperatura wewnątrz budynku sięgała nawet 900 stopni Celsjusza! Dzięki wszelkim staraniom Państwowej Straży Pożarnej zdołano uratować pozostałą część infrastruktury operowej. Sala baletowa w późniejszym czasie została odbudowana wedle jej pierwotnego zamysłu, po raz kolejny nadając jej charakteru sali koncertowej. 

Opera Śląska współcześnie

Dyrektorem Opery Śląskiej jest Łukasz Goik, wieloletni pracownik i działacz na rzecz placówki. Stanowisko objął w 2017 roku, od tego czasu został wyróżniony wieloma nagrodami za swój wkład w rozwój kultury oraz regionu m.in nagrodą MUZA 2021. W ramach opery funkcjonuje orkiestra, grupa baletowa oraz chór, każdy z zespołów powstał już w 1945 roku. Grupy wielokrotnie reprezentowały operę - ale również niejednokrotnie cały kraj - na międzynarodowych scenach. 

W listopadzie 2018 roku chór Opery Śląskiej w Bytomiu, jako jedyny zespół artystyczny z Polski, wziął udział w międzynarodowych obchodach 100-lecia zakończenia I wojny światowej w Paryżu. Zespół został zaproszony przez Cité de la musique Philharmonie de Paris do współpracy w wyjątkowym na skalę światową projekcie artystycznym - spektaklu muzycznym Nicholasa Lensa „Shell shock, a requiem of war”. - czytamy na stronie Opery Śląskiej

Symbol światowej kultury zlokalizowany w województwie śląskim 

Opera Śląska, mieszcząca się w Bytomiu to niepodważalny symbol światowej kultury. Niemal od początku swojego istnienia rozsławia region, za sprawą występujących w jej murach artystów, granych na jej deskach wspaniałych sztuk operowych oraz baletowych, a także organizowanych prestiżowych konkursów muzycznych. Jej obecność na kulturowej mapie województwa śląskiego to prawdziwy powód do dumy zarówno dla miłośników sztuki, jak i lokalnych patriotów cieszących się z faktu, iż regionalny obiekt jest cenionym miejscem w kraju i poza jego granicami. 

Źródło fot. Wikimedia Commons, Adrian Tync, lic. CC BY-SA 4.0 

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Bytom_Silesian_Opera_facade_2019.jpg