Co roku w szkołach i w placówkach edukacyjnych ruszają warsztaty w ramach programu „Solidarność. Podaj dalej!”. W trakcie zajęć dzieci i młodzież uczą się empatii, otwartości oraz ćwiczą umiejętności pisarskie. W tym roku warsztaty ruszyły również w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Żorach.
Inicjatywa opiera się na francuskiej akcji „Jouons la Carte de la Fraternité”, co w wolnym tłumaczeniu oznacza „Zagrajmy kartą braterstwa”. Celem działań jest pobudzenie dzieci do refleksji, rozwinięcie w nich empatii do drugiego człowieka i wrażliwości na ważne problemy społeczne.
Program „Solidarność. Podaj dalej!” jest realizowany w polskich szkołach w partnerstwie z organizacjami pozarządowymi z Francji, Chorwacji, Hiszpanii, Włoch i ze Słowenii. W Polsce za jego realizację odpowiada Fundacja Szkoła z Klasą. Obecnie w programie uczestniczy aż 55 placówek z polski.
Empatia i refleksja
Warsztaty w ramach „Solidarność. Podaj dalej!” rozwijają interpersonalne umiejętności uczniów i uczennic, kreatywność oraz umiejętności pisarskie. Jednym z zadań osób uczestniczących jest analiza oraz interpretacja współczesnych fotografii.
- Na zajęciach często rozmawiamy o trudnych tematach. Fotografie mogą dotyczyć takich problemów jak dyskryminacja, stereotypy czy wykluczenie. Dla wielu z nich są to trudne tematy czy nawet słowa. Jednak przy odpowiednim doborze formy prowadzenia zajęć, mogą zrozumieć je nawet najmłodsi. W ich przypadku często pomocne są bajki czy gry - wyjaśnia nauczycielka prowadząca warsztaty w ramach programu.
Cykl warsztatów
W ramach programu nauczyciele i nauczycielki prowadzą zajęcia z analizy obrazu i warsztatów pisarskich w swoich placówkach. Na początku osoby uczestniczące otrzymują 6 różnych zdjęć. Na każdym z nich profesjonalni fotografowie ujęli inny problem społeczny. Fotografie przedstawiają na przykład sceny kojarzone z pandemią, nierównościami społecznymi czy ze zmianami klimatu.
W trakcie zajęć najmłodsi interpretują dla nich nowe lub ujęte w nowym kontekście kulturowym, sytuacje. Osoby prowadzące zajęcia wspierają dzieci w krytycznej analizie oraz pomagają odróżniać opisane sceny i fakty, od własnych uprzedzeń, nawyków czy skojarzeń. Później wybrane fotografie stają się pretekstem do dalszej dyskusji.
- Dzieci, zwłaszcza najmłodsze, są bardzo otwarte i potrafią zaskakiwać szczerością. W odpowiedzi na pokazane sytuacje często spontanicznie deklarują chęć pomocy i podjęcia bezinteresownych działań w przyszłości. Na przykład podczas omawiania zdjęcia „Zmiany klimatu” jedna z dziewczynek zadeklarowała, że jak zostanie prezydentem Polski, to wybuduje wiatraki, żeby powietrze było czyste. Jeden chłopiec zadeklarował, że jak zostanie biznesmenem, to będzie budował domy dla biednych ludzi. Te rozmowy i fotografie wzbudzają w najmłodszych refleksje o ich roli w świecie. Sprawiają, że chcą się uczyć, działać i poznawać świat - tłumaczy Zofia Wojnowska, dyrektorka przedszkola i nauczycielka prowadząca projekt.
Emocje i zaangażowanie
Druga część zajęć składa się na warsztaty pisarskie. W ramach zajęć dzieci piszą kartki pocztowe, na które składa się jedno z wybranych zdjęć oraz osobista wiadomość ucznia lub uczennicy. Później listy są wysyłane do losowo wybranych nieznajomych, którzy mogą na nie odpowiedzieć. W ten sposób co roku w Europie zostaje wysłanych ponad 200 tysięcy pocztówek.
- Te zajęcia potrafią zaangażować emocjonalnie młodych i dać im poczucie, że mogą wpłynąć na świat i drugiego człowieka. W trakcie zajęć jedna z uczennic z 8 klasy bardzo zaangażowała się w redagowanie kartki. Powiedziała m.in.: „Wiem, że moje słowa mogą na kogoś wpłynąć. Może zauważy problem i zmieni swój ogląd świata. Muszę się więc postarać”. To pokazuje, że świadomość, że nasze słowa i działania mają znaczenie, może zupełnie zmienić nasze podejście i punkt widzenia - mówi nauczycielka ze szkoły podstawowej.
Program „Solidarność. Podaj dalej!” jest współfinansowany przez Unię Europejską.